ک سیستم مستقل تهویه مطبوع است که علاوه بر تنظیم دما امکان کاهش رطوبت محیط را هم دارد.
کولر گازی در حالت سرمایش با پائین آوردن دما و رطوبت ، هوا را در بازه آسایش افراد قرار می دهد.
کولر گازی از سیکل تبرید تراکمی جهت سیستم سرمایش و یا گرمایش استفاده می کند که شامل اواپراتور ، کندانسور ، کمپرسور و سیستم انبساطی است.
اواپراتور دستگاه کولر گازی در داخل محیط خنک شونده و کندانسور و کمپرسور خارج از محیط خنک شونده قرار می گیرند تا گرمای جذب شده توسط اواپراتور بوسیله کندانسور از محیط خارج گردد.
کولر گازی می تواند بصورت یک پکیج یک تکه مانند کولر پنجره ای یا پرتابل باشند و یا بصورت دو تکه مانند کولر گازی اسپلیت باشد.
کولر گازی دارای برند های متفاوتی هستند که هر کدام با تکنولوژی های متفاوتی تولید می شوند . در این بین برخی از برندهای نامعتبر هستند که عملکرد و کارایی واقعی را ندارند.
کولر گازی و اسپلیت
انتخاب نوع کولر گازی
اولین مسئله ای که در انتخاب کولر گازی باید به آن توجه شود اقلیم آب و هوایی است. دستگاه های مناطق معتدل و سردسیر متفاوت از دستگاه های گرمسیری هستند. گاز مبرد ، کمپرسور ، سیستم هیت پمپ و... در کولر های گرمسیری یا تروپیکال با کولر های مناطق معتدل متفاوت است.
تعیین مدل کولر گازی اینکه پنجره ای باشد یا پرتابل یا اسپلیت کاملا به فضای نصب دستگاه بستگی دارد ،امکان لوله کشی و نصب یونیت خارجی اسپلیت وجود دارد یا خیر ، امکان نصب داخل پنجره برای مدل پنجره ای و جود دارد یا نه و اینکه آیا امکان خروج لوله خرطومی هوا در نوع پرتابل وجود دارد یا خیر تعیین کننده نوع کولر گازی است.
مورد بعدی در انتخاب نوع کولر گازی اینورتر یا غیر اینورتر بودن و گرید انرژی آن است مدل های اینوتر دار معمولا دارای گرید انرژی A یا A+ است و مدل های سردو گرم معمولا دارای گرید انرژی A یا B ومدل های سرد تروپیکال معمولا دارای گرید انرژی B یا C هستند.
استفاده از دستگاه های اینورتر دار به جهت ۳۰ مصرف برق کمتر پیشنهاد می شود.
تعیین ظرفیت کولر گازی
در تعیین ظرفیت کولر گازی ابتدا باید کاربری ساختمان مشخص باشد. ظرفیت مورد نیاز کولر در منزل مسکونی با طرفیت آن برای یک مغازه ،فضای بیمارستانی ، کارخانه ، اماکن عمومی و... متفاوت است.
مورد دوم در تعیین ظرفیت حرارتی ابعاد فیزیکی ساختمان است . پیشنهاد می شود که هر دستگاه کولر گازی جنرال برای یک اتاق و یا سالن بصورت مجزا نصب شود و از انتخاب دستگاه بزرگتر برای تهویه اتاق های خواب و سالن پرهیز شود.
ابعاد فیزیکی اتاق یا سالن شامل طول و عرض و ارتفاع سقف . برخی از سقف های کاذب عایق نیستند که باید فضای بالای سقف کاذب در ظرفیت دستگاه لحاظ گردد.
عوامل دیگر تاثیر گذار در ظرفیت کولر گازی شامل تعداد افراد حاضر در محل ، میزان روشنایی ها ، درب ها ، جنس مصالح سازه ، جهت ساختمان و میزان آفتابگیر بودن دیواری های خارجی و سقف ، همگی در بار حرارتی و برودتی موثر هستند.
ظرفیت کولر گازی بر اساس واحد BTU بر ساعت بیان می شود که یک واحد توان حرارتی و برودتی در سیستم IP است.
بطور ساده تر می توان گفت که برای گرم کردن و یا سرد کردن هر متر مربع از فضای منزل به ۴۰۰ تا ۶۰۰ BTU بر ساعت نیاز داریم. ظرفیت کولر گازی از ۶۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰۰ بی تی یو بر ساعت می تواند باشد که مناسب برای متراژ حدودی از ۵ تا ۳۰۰ متر مربع هستند.
اما بطور متوسط برای منازل مسکونی میتوان از جدول زیر استفاده کرد.
ظرفیت کولر گازی مسکونی تجاری اداری
کولر گازی 9,000 10-15 10 10
کولر گازی 12,000 15-3010-20 10-20
کولر گازی 18,000 30-40 20-30 20-35
کولر گازی 24,000 45-60 35-55 40-55
کولر گازی 30,000 60-70 50-60 55-65
کولر گازی 36,000 70-90 60-80 65-85
کولر گازی 48,000 90-110 80-100 85-105
کولر گازی 60,000 100-130 90-120 95-115
جدول فوق با توجه به شرایط نرمال است و نمی توان بطور قطع به آن استناد کرد بطور مثال اگر طول لوله کشی از حد مجاز بیشتر باشد ناچارا باید از دستگاه بزرگتر استفاه کرد.
انواع کولر گازی
کولر های گازی دارای دو مدل کانالی و بدون کانال هستند. مدل کانالی که داکت اسپلیت نام دار که از همان سیستم تبرید تراکمی کولر های مرسوم استفاده می کند و تنها تفاوت آن با انواع دیگر در قدرت فن یونیت داخلی و نحوه نصب و کانال کشی است. سیستم داکت اسپلیت را می توان برای یک واحد بصورت یکپارچه در نظر گرفت و بوسیله کانال کشی تمامی اتاق ها و فضای سالن را تهویه کرد.
مدل هایی از کولر های گازی که نیاز به کانال کشی ندارند شامل کولر های گازی پنجره ای، قیمت کولر گازی اسپلیت دیواری ، کولر گازی اسپلیت ایستاده ، کولر گازی اسپلیت کاستی ، کولر گازی اسپلیت سقفی زمینی ، کولر گازی پرتابل هستند.
1- کولرگازی پنجره ای
کولر گازی پنجره ای که قبلا بسیار کاربرد داشت ، تمامی مجموعه تبرید را در یک یونیت دارد و بگونه ای روی پنجره یا دیوار نصب می شود که دریچه مکش و دهش در داخل باشد . در قسمت پشتی کولر گازی پنجره ای کندانسور قرار دارد که دارای دریچه هایی برای ورود و خروج هوا از روی کندانسور برای انتقال حرارت است . کندانسور تنها با فضای بیرون در ارتباط است.
کولر گازی پنجره ای
کولر های گازی پنجره ای اکثرا بصورت تک فصلی فقط سرد و تا ظرفیت ۳۰۰۰۰ تولید می شوند .
کولر گازی پنجره ای معضلات سوراخکاری دیوار جهت لوله کشی ، خروج درین و... را ندارد و کافیست با شیب مناسب روی شاسی تعبیه شده ، داخل دیوار یا پنجره نصب شود .
از معایب کولر گازی پنجره ای می توان به میزان صدای آن بخاطر نزدیکی کمپرسور به فضای داخل و مشکلات نصب و ظاهری آن اشاره کرد.
بسیاری از مدل های کولر گازی پنجره ای فاقد ریموت کنترل راه دور هستند.
کولر گازی پنجره ای در برخی مدل ها دارای دریچه ورود هوای تازه کوچکی است که در مسیر هوای سرد ورودی به محیط داخلی نصب شده وتوسط اهرم بازو بست می شود.
کولر گازی پنجره ای معمولآ جهت توزیع هوا دارای دریچه های هوای عمومی متحرک برای چرخش به سمت چپ و راست و دریچه های افقی برای حرکت به سمت بالا و پایین بصورت دستی هستند.
نمای بیرونی کولرگازی پنجره ای
2- کولر گازی پرتابل
کولر گازی پرتابل از یک یونیت قابل حمل تشکیل شده است که تمامی قطعات یک سیکل برودتی را درخود جای داده و از ظرفیت ۱۲۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ بی تی یو بر ساعت تولید می شود . برخی از مدل های این دستگاه دارای ریموت کنترل راه دور هستند و برخی این ریموت را ندارند.
کولر گازی پرتابل در دو نوع فقط سرمایشی و دو فصلی (سردوگرم) تولید می شود که با برق تکفاز کار می کنند. خرید کولر گازی پرتابل جهت خروج هوای گرم از محیط در حالت سرمایش و خروج هوای سرد از محیط در حالت گرمایش از یک لوله خرطومی استفاده می کند که در برخی مدل ها اتصال تبدیل این لوله به پنجره هم داخل پک دستگاه وجود دارد.
کولر گازی پرتابل
تمامی مدل های کولر گازی پرتابل دارای چرخ های روان و گردان هستند که بتوان براحتی آنها را به حرکت در آورد.
وزن سبکی دارند و در مدل ها و ظرفیت های مختلف از ۳۵ تا ۴۵ کیلوگرم می باشند.
کولرهای گازی پرتابل مناسب برای فضاهای کوچک هستند و تنها مشکلی که در کاربری آنها وجود دارد خروجی لوله هوا است.
کولر گازی پرتابل با توجه به اینکه همیشه مقداری هوا از محیط خارج می کند فشار منفی در فضا ایجاد کرده و سبب مکش هوا از درزها و درب ها و... می شود.
کولرهای گازی پرتابل تکفاز هستند و از کمپرسور های روتاری با گاز R22 و یا 410 استفاده می کنند.
کولر گازی پرتابل جهت خروج آب کندانسه از اواپراتور دارای یک محفظه جمع آوری آب است که باید طی زمانی مشخص خالی شود.تمامی مدل های کولر گازی پرتابل دارای فیلتر قابل شستشو هستند.
نسل جدید فروش کولر های گازی پرتابل دارای سیستم تبخیر خودکار هستند که دیگر نیازی به تخلیه آب کندانسه ندارند.
سطح صدای دستگاه های کولر گازی پرتابل در برخی مدل ها تا ۶۴ دسیبل است.
برخی مدل ها ی این دستگاه ریموت کنترل دارند و در برخی از برندها از دکمه های روی دستگاه جهت کنترل استفاده می شود. کولر گازی پرتابل دارای دمپر های اتوماتیک جهت هدایت جریان هوا هستند.
این دستگاه بدلیل کوچک بودن دارای فن کوچک سانتریفوژ است که قدرت پرتاب باد کمی دارد.
کولر گازی پرتابل
3- کولر گازی اسپلیت
کولر گازی اسپلیت که به انواع دیواری ،سقفی و ایستاده تقسیم می شوند دارای یونیت مجزای داخلی و خارجی هستند که قسمت کم فشار سیستم تبرید شامل اواپراتور و فن اواپراتور و سیستم انبساطی در فضای داخلی (یونیت داخلی ) و قسمت پرفشار شامل کمپرسور ،کندانسور و...در فضای خارج از محیط نصب می شود تا صدای حاصل از کمپرسور و فن کندانسور به محیط داخلی تاثیری نداشته باشد.
ارتباط بین یونیت داخلی و خارجی در کولر گازی اسپلیت توسط لوله های مسی و کابل است.
کولر گازی اسپلیت مشکل صدای دستگاه و مشکلات ظاهری را حل کرده است و دارای انواع مختلف یونیت داخلی سقفی و زمینی و دیواری و ایستاده متناسب با معماری های متفاوت است.
از مشکلات قیمت کولر گازی اسپلیت می توان به محدودیت طول لوله کشی ، نیاز به سوراخکاری جهت نصب یونیت داخلی و عبور لوله ها ،هدایت آب تقطیر شده درین به بیرون و...اشاره کرد.
یونیت خارجی کولر گازی اسپلیت را می توان بصورت زمینی یا دیواری توسط پایه های مخصوص روی تراس ،روی بام یا روی دیوار نصب کرد.
1- کولر گازی اسپلیت دیواری
کولر گازی اسپلیت دیواری که از ظرفیت ۶۰۰۰تا ۳۶۰۰۰ تولید می شود دارای انواع فقط سرمایشی ،سرمایشی گرمسیری تروپیکال و دوفصلی سردوگرم است و معمولا از کمپرسور های پیستونی یا روتاری بهره می برند.
کولر گازی اسپلیت دیواری در انواع اینورتر دار و بدون اینوتر با گرید های مختلف انرژی تولید میشود.
در کولر گازی اسپلیت دیواری از دو نوع گاز تبرید R22 و R410a استفاده میشود که معمولا در کولرهای مجهز به اینورتر از گاز R410 استفاده میشود.
کمپرسور بکار رفته در کولر گازی های اسپلیت دیواری از نوع پیستونی و یا روتاری است که از مدل پیستونی معمولا برای سیستم های فقط سرمایشی و تروپیکال استفاده میشود.
مقدار جابجایی هوا در کولر گازی اسپلیت دیواری در ظرفیت های مختلف از ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ متر مکعب بر ساعت است.
تمامی کولر های گازی دیواری اسپلیت از برق تکفاز استفاده می کنند .
نکته مهم در نصب یونیت داخلی خروج آب تقطیر شده است که باید شیب به سمت خروجی داشته باشد و یا در غیر اینصورت از پمپ درین جهت ایجاد فشار مثبت استفاده کرد.
کولر گازی اسپلیت دیواری
کولر گازی اسپلیت دیواری از فن های سانتریفوژ با طول زیاد و قطر کم در یونیت داخلی استفاده می کنند که حجم هوادهی بالا و فشار خروجی پائینی دارند .البته در برخی از مدل ها به ادعای شرکت سازنده طول پرتاب تا ۲۱ متر هم می رسد.
تمامی مدل های کولر گازی اسپلیت دیواری دارای ریموت کنترل راه دور هستند و از دمپر های اتوماتیک افقی جهت پرتاب باد به سمت بالا و پائین بهره می برند . برخی از مدل های اسپلیت دیواری دارای دمپر های عمودی کوچک هستند که قابلیت گردش اتومات به سمت چپ و راست را دارند .
کولر گازی دیواری قابلیت تامین هوای تازه را ندارد .
کولر های اسپلیت دیواری دارای درب باز شو جهت انجام تعمیرات وسرویس و نظافت فیلتر و فن هستند.
سطح صدای یونیت های مختلف بین ۳۵ تا ۵۲ دسیبل متفاوت است.
از امکاناتی که معمولا در سیستم های کولر گازی اسپلیت دیواری وجود دارد میتوان به سیستم توربو ، حالت خواب،فیلترهای ضد قارچ و ضد ویروس و ... میتوان نام برد.
امکاناتی مانند حالت eco و اسکن هوشمند و سیستم wifi و فین طلایی و یونایزر و ... در برخی از برند ها و مدل ها وجود دارد.