همه ما می دانیم که مسئول انجام تمام کارهایی که انجام می دهیم و همچنین تمام احساساتی است که در خود حس می کنیم، فعالیت های مغز ما است. در حالیکه مغز اکثر افراد دارای عملکرد طبیعی می باشد، هنوز افرادی هستند که عدم تعادل فعالیت های مغزی آنان باعث بروز مشکلات و یا بحران های مزمن در آنان می شود. اینجاست که روش درمانی نوروفیدبک می تواند به شما کمک کند. همراه با افق سلامت بررسی خواهیم کرد که نوروفیدبک چیست، هزینه نوروفیدبک چه قدر است و اساسا نوروفیدبک چه کاربردهایی دارد؟
نوروفیدبک در واقع راهی برای آموزش فعالیت های مغز است. در این روش، مغز توسط فعالیت های خود، به طور غیرمستقیم می آموزد که چگونه عملکرد بهتری داشته باشد. به بیانی دیگر، فعالیت های مغز در هر لحظه به وسیله سنسورهای اندازه گیری سنجیده می شود و سعی می شود تا فعالیت های مغز به الگوهای مناسب تری تغییر کند.
برای آنکه بهتر بفهمیم نوروفیدبک چیست، باید ابتدا درباره امواج مغزی کمی بیشتر بدانیم. امواج مغزی، پالس های الکتریکی هستند که سلول های مغزی شما به وسیله آن با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. امواج مغزی چیزهای زیادی درباره نحوه احساس و عملکرد شما می گویند. عادات شما، فکرهای مختلفی که در طول روز از ذهن شما می گذرد، میزان استرس، خلق و خوی متدوال شما و به طورکلی تمامی عملکردهای مغز، توسط امواج مغزی قابل شناسایی است. سنسورهایی که در این روش، روی پوست سر شما قرار می گیرند قادر به شناسایی امواج مغزی هستند. فعالیت های مغز توسط این سنسورها اندازه گیری می شود و برای تجزیه و تحلیل بیشتر به نرم افزار خاصی که برای این منظور تعبیه شده است فرستاده می شود. در نتیجه با رصد این نتایج، درمانگر و شخص می توانند بفهمند که کدام فعالیت مغزی منجر به بروز چه علائمی می شود.
نکاتی که به آن اشاره کردیم یک تعریف کلی بود تا بدانیم نروفیدبک چیست. در ادامه توضیح می دهیم که نروفیدبک چگونه کار می کند. بعد از آنکه درمانگر، مواردی که برای مشاوره مد نظر هست را مشخص می کند ، یک برنامه آموزش ایجاد می کند تا در طی آن مغز شما را به سمت یک حالت راحت تر و کارآمد تر سوق دهد. این کار در نهایت منجر به انجام یک نوروفیدبک موثر می شود.
برای آنکه بهتر متوجه شویم نوروفیدبک چیست اجازه دهید تا روند انجام نوروفیدبک را توضیح دهیم. در طی جلسات نوروفیدبک، درمانگر در هر لحظه به وسیله رصد امواج مغزی، آن چیزی که مغز شما انجام می دهد را با آن چیزی که شما دوست دارید تا انجام دهد مقایسه می کند. در لحظاتی که مغز شما به وضعیت مطلوب و مورد نظر درمانگر برسد، به وسیله یک بازخورد مثبت به آن پاداش داده می شود. معمولا این بازخورد مثبت، به صورت یک بازی، موسیقی و یا فیلم است.
در نتیجه هرچه قدر فعالیت های مغزی به سمت دلخواه ما حرکت می کنند تصاویر فیلم و عکس بیشتری برای او به نمایش در می آید. در مقابل، هرچه مغز از الگوهای مطلوب درمان دور شود نمایش فیلم و عکس برای او متوقف می شود. درست مانند تمرینات بدنی که برای تقویت یک عضله خاص انجام می دهید. هر چه مغز شما بیشتر برای رسیدن به موقیت راحت تر و کارآمد تر تلاش کند، بیشتر پاداش می گیرد و تقویت می شود. مانند یادگیری هر مهارت جدیدی، موفقیت در این کار به زمان و تکرار مداوم نیاز دارد.
کاربردهای نوروفیدبک چیست؟
در قسمت قبل به بیان این پرداختیم که نوروفیدبک چیست. در این قسمت به کاربردهای آن بیشتر می پردازیم.
کاربردهای نوروفیدبک بسیار گسترده و متنوع است. یکی از کاربردهای رایج نوروفیدبک برای درمان انواع مشکلات خلقی کودکان است. برای دریافت اطلاعت بیشتر درباره مشکلات خلقی کودکان و علائم آن می توانید به این مقاله مراجعه کنید. مشکلات مغزی "غیر قابل تحمل" و یا مشکلات متدوال کودکان با این روش بررسی می شود. برای مثال:
کنترل تشنج در کودکان : تشنج از جمله بیماری های بسیار خطرناکی است که بروز آن در سنین پایین به کودکان آسیب جدی وارد می کند. کنترل تشنج به وسیله نوروفیدبک باید حتما به دست متخصصین این کار انجام شود.
کنترل اختلالات رفتاری مخرب : اختالالاتی مانند اختلال دوقطبی درکودکان، طیف اوتیسم، فلج مغزی، آسیب های مغزی به وجود آمده هنگام تولد و سایر مشکلاتی از این دست که تاثیر بسیار مخربی بر رفتار کودکان می گزارند. استفاده از نوروفیدبک می تواند به طرز کاملا موثری از ایجاد اختالات جدی در فرد جلوگیری کند.
مشکلات خواب : برخی از کودکان دارای انواع مشکلات خواب هستند. برای مثال تخت خواب خود را خیس می کنند، در خواب راه می روند و یا صحبت می کنند. دندان قروچه دارند. کابوس های ترسناکی می بینند و یا از تاریکی به طرز شدیدی وحشت دارند. در ادامه با مثالی در این باره این مشکل بیشتر صحبت خواهیم کرد.
اختلالات بیش فعالی و کم توجهی: یکی از کاربردهای نوروفیدبک در معالجه علائم کودکان مبتلا به بیش فعالی است. درمان نوروفیدبک با کنترل فعالیت های مغز، کمک می کند تا کودکان کنترل و تمرکز بیشتری روی اعمال و افکار خود داشته باشند.
کاربردهای نوروفیدبک تنها متخص به کودکان نیست و برای مشکلات و اختلالاتی که ممکن است برای تمام سنین رخ دهد نیز کارآمد است. شمار دیگری از کاربردهای نوروفیدبک به شرخ زیر است:
رهایی از اضطراب و استرس : ابراز نگرانی وضطراب یک پاسخ متداول در برابر استرس است. تحمل فشار و استرس زیاد موجب فرسودگی ذهنی و حتی جسمی افراد می شود. نوروفیدبک می تواند به مغز شما کمک کند تا نحوه واکنش به محرک های اضطراب آوری که تعادل جسمی و روانی شما را مختل می کند، تغییر دهد.
رهایی از افسردگی : تحقیقات جدید نشان می دهد که یکی دیگر از کاربردهای نوروفیدبک برای درمان اختلالات افسردگی است.
رهایی از میگرن : یکی از مهم ترین کاربردهای نوروفیدبک رهایی از میگرن می باشد. بیمارانی که به میگرن مبتلا هستند اغلب نیازمند درمان دارویی طولانی مدتی هستند که ممکن است عوارض جانبی زیادی به همراه داشته باشد. نتایج بسیاری نشان می دهد که استفاده از نوروفیدبک می تواند نقطه امیدوار کننده ای برای رهایی از سردردهای میگرنی باشد. استفاده از نوروفیدبک به تنهایی موجب کم شدن دردهای میگرنی است و در صورتی که با مصرف دارو همراه باشد نتایج آن به موفق ترین حالت ممکن خواهد رسید.
مشکلات سو مصرف مواد مخدر و یا الکل در نوجوانان و بزرگسالان نیز از دیگر کاربردهای نوروفیدبک است. اگرچه مصرف مواد مخدر و یا الکل در ابتدا امری داوطلبانه است اما به تدریج، افراد توانایی انتخاب در این باره را از دست می دهند. زیرا اعتیاد یک بیماری مغزی است. نوروفیدبک با شکستن الگوهای شکل دهنده اعتیاد در مغز، کمک می کند تا افراد راحت تر بتوانند انواع اعتیاد خود را ترک کنند.
علاوه بر کاربردهای پزشکی، نوروفیدبک برای ایجاد آرامش عمیق و ایجاد مراقبه نیز مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال نوازنده ها و هنرمنداتی که می خواند در حوزه خود کاری عملکرد به
مدیران تجاری و ورزشکارانی که می خواند برای رسیدن به نقطه اوج عملکرد، از تمام پتانسیل ذهنی مغز خود استفاده کنند نیز برای بهبود کارآیی خود از این روش استفاده می کنند. به خاطر داشته باشید که شما در هرحالتی باشید، نوروفیدبک کمک می کند تا مغز شما به سمت داشتن الگوهای سالم تری هدایت شود.